در دنیای پویای وب فارسی، جایی که کسب‌وکارها و افراد به طور فزاینده‌ای به حضور آنلاین خود متکی هستند، وردپرس به عنوان محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوا (CMS) یکه‌تاز میدان است. سادگی استفاده، انعطاف‌پذیری بی‌نظیر و اکوسیستم گسترده‌ی افزونه‌ها و قالب‌ها، وردپرس را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ساخت انواع وب‌سایت‌ها تبدیل کرده است. با این حال، همین محبوبیت، وردپرس را به هدفی جذاب برای افراد سودجو و هکرها تبدیل کرده است.
تصور اینکه “هکرها در کمین نیستند” یک اشتباه بزرگ و خطرناک است. در واقع، وب‌سایت‌های وردپرسی به طور مداوم در معرض تهدیدات سایبری قرار دارند و غفلت از مسائل امنیتی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. از دست رفتن اطلاعات حساس مشتریان گرفته تا تخریب کامل وبسایت و آسیب به اعتبار برند، همگی می‌توانند ناشی از یک حمله سایبری موفق باشند.
اما خبر خوب این است که با اتخاذ تدابیر امنیتی صحیح و proactive، می‌توانید وبسایت وردپرسی خود را در برابر بسیاری از این تهدیدات مقاوم کنید و به اصطلاح آن را “ضدگلوله” نمایید. در این مقاله، 7 گام طلایی را بررسی خواهیم کرد که با اجرای آن‌ها می‌توانید امنیت وردپرس خود را به طور چشمگیری ارتقا دهید و از وبسایت خود در برابر حملات احتمالی محافظت کنید.
1. به‌روزرسانی‌های منظم: سنگ بنای امنیت وردپرس
یکی از اساسی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین اقدامات برای حفظ امنیت وردپرس، به‌روز نگه داشتن هسته‌ی وردپرس، قالب‌ها و افزونه‌ها است. توسعه‌دهندگان وردپرس به طور مداوم آسیب‌پذیری‌های امنیتی را شناسایی و با انتشار نسخه‌های جدید، آن‌ها را برطرف می‌کنند. استفاده از نسخه‌های قدیمی و آسیب‌پذیر، درست مانند باز گذاشتن درب خانه برای سارقان است.
هسته‌ی وردپرس:
هر زمان که نسخه‌ی جدیدی از وردپرس منتشر می‌شود، در اسرع وقت آن را به‌روزرسانی کنید. این به‌روزرسانی‌ها اغلب شامل وصله‌های امنیتی حیاتی هستند که از وبسایت شما در برابر تهدیدات جدید محافظت می‌کنند.
قالب‌ها:
قالب‌های وردپرس نیز می‌توانند دارای آسیب‌پذیری‌های امنیتی باشند. اطمینان حاصل کنید که از قالب‌های معتبر و به‌روز استفاده می‌کنید و به‌روزرسانی‌های آن‌ها را به موقع انجام می‌دهید.
افزونه‌ها:
افزونه‌ها قدرت و انعطاف‌پذیری زیادی به وردپرس می‌بخشند، اما در عین حال می‌توانند نقاط ورود آسیب‌پذیری باشند. فقط از افزونه‌های ضروری و معتبر از منابع شناخته شده استفاده کنید و همواره آن‌ها را به‌روز نگه دارید. افزونه‌های غیرفعال را حذف کنید، زیرا همچنان می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.
2. رمزهای عبور قوی و مدیریت کاربران: دروازه‌بانان وبسایت شما
رمزهای عبور ضعیف و قابل حدس، یکی از رایج‌ترین راه‌های نفوذ هکرها به وب‌سایت‌ها هستند. استفاده از رمزهای عبور پیچیده و منحصربه‌فرد برای حساب کاربری وردپرس، پایگاه داده و هاستینگ، اولین خط دفاعی شما در برابر حملات brute-force است.
رمزهای عبور قوی:
از ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها در رمزهای عبور خود استفاده کنید. از استفاده از اطلاعات شخصی مانند نام، تاریخ تولد یا کلمات رایج خودداری کنید. طول رمز عبور نیز اهمیت دارد؛ هرچه طولانی‌تر باشد، حدس زدن آن دشوارتر است.
تغییر دوره‌ای رمزهای عبور:
به طور منظم رمزهای عبور خود را تغییر دهید، به خصوص اگر مشکوک به خطر افتادن آن‌ها هستید. استفاده از یک مدیر رمز عبور می‌تواند به شما در مدیریت رمزهای عبور پیچیده کمک کند.
محدود کردن دسترسی کاربران:
فقط به افرادی که واقعاً به دسترسی مدیریتی نیاز دارند، این سطح از دسترسی را اعطا کنید. برای سایر کاربران، نقش‌های کاربری با دسترسی محدودتر (مانند نویسنده، ویرایشگر) تعیین کنید. اصل “کمترین امتیاز دسترسی” را رعایت کنید.
حذف کاربران غیرضروری:
هر کاربری که دیگر نیازی به دسترسی به وبسایت شما ندارد را حذف کنید. حساب‌های کاربری غیرفعال می‌توانند نقاط ضعف امنیتی ایجاد کنند.
استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای (Two-Factor Authentication – 2FA):
فعال کردن 2FA یک لایه امنیتی اضافی به حساب کاربری شما اضافه می‌کند. حتی اگر رمز عبور شما به خطر بیفتد، مهاجم برای دسترسی به حساب شما به یک کد تأییدیه نیاز دارد که معمولاً به تلفن همراه شما ارسال می‌شود.
3. محافظت از فایل wp-config.php: قلب تپنده‌ی وردپرس
فایل wp-config.php حاوی اطلاعات حساس مربوط به پایگاه داده وردپرس شما است. دسترسی غیرمجاز به این فایل می‌تواند عواقب فاجعه‌باری داشته باشد.
تغییر پیشوند جداول پایگاه داده: هنگام نصب وردپرس، از پیشوند پیش‌فرض wp_ برای جداول پایگاه داده استفاده نکنید. تغییر این پیشوند به یک عبارت تصادفی و منحصربه‌فرد، حدس زدن نام جداول را برای هکرها دشوارتر می‌کند. این کار را در مراحل اولیه نصب انجام دهید.
انتقال فایل wp-config.php: اگرچه ممکن است همیشه امکان‌پذیر نباشد و نیازمند پیکربندی سرور است، اما انتقال فایل wp-config.php به یک سطح بالاتر از دایرکتوری اصلی وردپرس می‌تواند امنیت آن را افزایش دهد. این کار دسترسی مستقیم از طریق وب را محدود می‌کند.
محافظت از طریق فایل .htaccess: با استفاده از فایل .htaccess می‌توانید دسترسی به فایل wp-config.php را از طریق مرورگر محدود کنید. برای مثال، می‌توانید کد زیر را به فایل .htaccess (که در دایرکتوری اصلی وردپرس قرار دارد) اضافه کنید:
Apache
order allow,deny
deny from all
4. غیرفعال کردن ویرایشگر فایل در پیشخوان وردپرس: بستن یک روزنه بالقوه
ویرایشگر فایل داخلی وردپرس به مدیران اجازه می‌دهد تا فایل‌های قالب و افزونه‌ها را مستقیماً از طریق پیشخوان ویرایش کنند. اگرچه این قابلیت می‌تواند در برخی موارد مفید باشد، اما در صورت نفوذ هکر به حساب کاربری با دسترسی مدیریتی، می‌تواند از این طریق به فایل‌های اصلی وبسایت شما آسیب برساند.
غیرفعال کردن از طریق فایل wp-config.php: برای غیرفعال کردن ویرایشگر فایل، می‌توانید خط زیر را به فایل wp-config.php اضافه کنید:
PHP
define( ‘DISALLOW_FILE_EDIT’, true );
5. محدود کردن تلاش‌های ناموفق ورود به سیستم: مقابله با حملات Brute-Force
حملات brute-force به تلاش‌های مکرر و خودکار برای حدس زدن نام کاربری و رمز عبور گفته می‌شود. با محدود کردن تعداد تلاش‌های ناموفق ورود به سیستم، می‌توانید از این نوع حملات جلوگیری کنید.
استفاده از افزونه‌های امنیتی: افزونه‌های امنیتی متعددی برای وردپرس وجود دارند که قابلیت محدود کردن تلاش‌های ناموفق ورود به سیستم را ارائه می‌دهند. این افزونه‌ها معمولاً پس از چند تلاش ناموفق، آدرس IP مهاجم را به طور موقت یا دائم مسدود می‌کنند. برخی از این افزونه‌ها همچنین قابلیت تغییر آدرس ورود به سیستم را نیز دارند.
تغییر آدرس ورود به سیستم پیش‌فرض: آدرس ورود به سیستم پیش‌فرض وردپرس wp-login.php است. تغییر این آدرس به یک آدرس سفارشی و غیرقابل پیش‌بینی می‌تواند از حملات خودکار که این صفحه را هدف قرار می‌دهند، جلوگیری کند. با این حال، توجه داشته باشید که این روش به تنهایی امنیت کاملی را فراهم نمی‌کند و باید در کنار سایر اقدامات امنیتی استفاده شود.
استفاده از CAPTCHA یا reCAPTCHA در صفحه ورود: افزودن یک سیستم CAPTCHA یا reCAPTCHA به صفحه ورود، از ورود ربات‌های خودکار که برای انجام حملات brute-force طراحی شده‌اند، جلوگیری می‌کند.
6. استفاده از گواهی SSL/TLS: رمزنگاری ارتباطات برای امنیت بیشتر
گواهی SSL (Secure Sockets Layer) یا TLS (Transport Layer Security) یک لایه امنیتی اضافی به وبسایت شما اضافه می‌کند و ارتباط بین مرورگر کاربر و سرور وبسایت شما را رمزنگاری می‌کند. این امر از رهگیری اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور و اطلاعات کارت اعتباری توسط افراد سودجو جلوگیری می‌کند. همچنین، داشتن SSL برای سئو و جلب اعتماد کاربران نیز اهمیت دارد و وبسایت شما با https:// نمایش داده می‌شود.
نصب گواهی SSL/TLS: اکثر شرکت‌های هاستینگ امکان نصب رایگان (مانند Let’s Encrypt) یا پولی گواهی SSL/TLS را فراهم می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که گواهی SSL/TLS برای وبسایت شما فعال است و به درستی پیکربندی شده است. پس از نصب، مطمئن شوید که تمام ترافیک وبسایت شما به HTTPS هدایت می‌شود.
7. پشتیبان‌گیری منظم از وبسایت: نجات‌دهنده‌ی روزهای سخت
هر چقدر هم که اقدامات امنیتی قوی اتخاذ کنید، همیشه احتمال وقوع یک حادثه وجود دارد. از دست رفتن اطلاعات به دلیل خطای انسانی، خرابی سرور یا یک حمله سایبری موفق، همگی می‌توانند اتفاق بیفتند. پشتیبان‌گیری منظم از وبسایت، بهترین راه برای بازیابی سریع و آسان اطلاعات در صورت بروز چنین مشکلاتی است.
انتخاب روش پشتیبان‌گیری: می‌توانید از افزونه‌های پشتیبان‌گیری وردپرس (مانند UpdraftPlus، BackupBuddy)، ابزارهای ارائه شده توسط شرکت هاستینگ یا روش‌های دستی برای پشتیبان‌گیری از تمام فایل‌ها و پایگاه داده وبسایت خود استفاده کنید. روش‌های مختلف را بررسی کنید و بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
برنامه‌ریزی پشتیبان‌گیری منظم: یک برنامه پشتیبان‌گیری منظم تنظیم کنید که به طور خودکار از وبسایت شما در فواصل زمانی مناسب (روزانه، هفتگی یا ماهانه بسته به میزان تغییرات وبسایت) پشتیبان تهیه کند. اطمینان حاصل کنید که فرآیند پشتیبان‌گیری به درستی کار می‌کند و فایل‌های پشتیبان سالم هستند.
ذخیره‌سازی پشتیبان‌ها در مکانی امن و خارج از سایت (Off-site): پشتیبان‌های خود را در مکانی جدا از سرور اصلی وبسایت خود ذخیره کنید. استفاده از سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری (مانند Google Drive، Dropbox، Amazon S3) یا یک هارد دیسک خارجی می‌تواند گزینه‌های خوبی باشد. در صورت بروز مشکل برای سرور اصلی، پشتیبان‌های شما در امان خواهند بود. به طور دوره‌ای پشتیبان‌های خود را تست کنید تا از قابلیت بازیابی آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
اقدامات امنیتی تکمیلی:
علاوه بر 7 گام طلایی ذکر شده، اقدامات امنیتی تکمیلی دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند سطح امنیت وبسایت وردپرس شما را باز هم ارتقا دهند:
استفاده از فایروال وب (Web Application Firewall – WAF): یک فایروال وب می‌تواند ترافیک ورودی به وبسایت شما را فیلتر کرده و از حملات رایج مانند SQL injection و cross-site scripting (XSS) جلوگیری کند. فایروال‌ها می‌توانند به صورت افزونه یا در سطح سرور ارائه شوند.
اسکن منظم بدافزار: به طور دوره‌ای وبسایت خود را برای شناسایی بدافزارها و فایل‌های مخرب اسکن کنید. افزونه‌های امنیتی معمولاً این قابلیت را ارائه می‌دهند. در صورت شناسایی بدافزار، فوراً آن را حذف کنید و آسیب‌های ناشی از آن را برطرف نمایید.
نظارت بر فعالیت‌های وبسایت: لاگ‌های دسترسی و فعالیت‌های کاربران را به طور منظم بررسی کنید تا هرگونه فعالیت مشکوک را شناسایی کنید.
محدود کردن دسترسی به فایل .htaccess: از دسترسی عمومی به فایل .htaccess نیز محافظت کنید.
غیرفعال کردن XML-RPC در صورت عدم نیاز: اگر از قابلیت‌هایی مانند Jetpack یا برنامه‌های موبایل وردپرس استفاده نمی‌کنید، غیرفعال کردن XML-RPC می‌تواند از حملات brute-force که این رابط را هدف قرار می‌دهند، جلوگیری کند.
استفاده از نام کاربری غیر از “admin”: هنگام نصب وردپرس، از انتخاب نام کاربری “admin” خودداری کنید. این نام کاربری به طور پیش‌فرض برای هکرها شناخته شده است.
نتیجه‌گیری: امنیت یک فرآیند مستمر است
باور اینکه “هکرها در کمین نیستند” یک تفکر خطرناک است که می‌تواند عواقب ناگواری برای وبسایت وردپرس شما به همراه داشته باشد. امنیت وردپرس یک فرآیند یکباره نیست، بلکه یک تعهد مداوم است. با اجرای این 7 گام طلایی و در نظر گرفتن اقدامات امنیتی تکمیلی، می‌توانید سطح امنیت وبسایت وردپرسی خود را به طور قابل توجهی ارتقا دهید و آن را در برابر بسیاری از تهدیدات سایبری مقاوم کنید. به یاد داشته باشید که همواره باید از آخرین تهدیدات امنیتی آگاه باشید و اقدامات امنیتی خود را بر اساس آن به‌روزرسانی کنید. با هوشیاری، آموزش کاربران وبسایت و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، می‌توانید از وبسایت وردپرسی خود در برابر هکرها محافظت کرده و از مزایای حضور آنلاین خود با خیالی آسوده بهره‌مند شوید. امنیت وبسایت شما، اعتبار و موفقیت آنلاین شما را تضمین می‌کند.
